ENTOMOVEKTÖR TEKNOLOJİSİNİN BİTKİ KORUMADA KULLANIMI

Summary

Bitkilerin çoğu çiçek tozlarının yayılmasında, böceklere bağımlıdır. Bal arıları, Bombus arıları ve yaban arıları farklı bitki türlerinin çiçekleri arasında bakteri ve fungal sporların taşınmasında da rol oynamaktadır. Fungus, bakteri ve virus gibi mikrobiyal biyolojik mücadele etmenleri bitki hastalıkları ve bitki zararlısı böceklerin mücadelesinde kullanılabilmektedir. Mikrobiyal biyolojik mücadele etmenlerinin (fungus, bakteri ve virus) kovandan çiçeklere taşınmasında, bal arılarının taşıma yeteneğinin kullanılması entomovektör teknolojisi olarak bilinmektedir. Bu teknoloji ile bitki zararlısı böcekler ve bitki patojenlerine karşı çevreye zararsız mücadele yapılmakta ve bitkilerde tozlaşmanın da artırılmasıyla verim ve ürün kalitesinde artış olmaktadır. Entomovektör teknolojisinin uygulama şekli; arı kovanına takılan dağıtıcı bir aparat içerisine kullanılacak mikrobiyal biyolojik mücadele etmeninin toz formulasyonu bırakılmakta ve kovandan çıkan arıların vücutlarına bulaşan bu etmenin bitkiye dağıtımı sağlanmaktadır. Mikrobiyal biyolojik mücadele etmenlerinin çiçeklere taşınmasında arılarının kullanımıyla ilgili olarak son zamanlarda yayınlanmış birçok çalışma mevcuttur.
Bu çalışmada, bitki hastalıkları ve zararlı böceklerin biyolojik mücadelesinde entomovektör teknolojisinin kullanıldığı çalışmaların sonuçları özetlenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre arılar, çeşitli bitkilerdeki hastalıklar ve zararlı böceklerin baskılanması için biyolojik mücadele etmenlerinin bitkilere dağıtımında mükemmel vektör görevi görmüştür. Ayrıca bu çalışmada, entomovektör teknolojisinin Türkiye’deki uygulaması olan BICOPOLL projesi hakkında da bilgi verilmiştir.